به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی هرمز، راضیه سلطان عباسی ندوشن در یادداشتی نوشت: مهدویت یکی از اصول بنیادین در دین اسلام، به‌ویژه در مذهب شیعه، محسوب می‌شود که نه‌تنها یک باور مذهبی، بلکه یک طرح کلان برای اصلاحات جهانی است. بر اساس این اعتقاد، امام مهدی (عج) به‌عنوان آخرین امام از نسل اهل‌بیت (ع)، پس از دوره‌ای طولانی از غیبت، ظهور خواهد کرد تا عدالت و حقیقت را در سراسر جهان برقرار سازد.
این باور، که از جایگاه ویژه‌ای در متون دینی و فرهنگ عمومی شیعیان برخوردار است، صرفاً به انتظار یک شخص محدود نمی‌شود، بلکه به‌عنوان حرکتی اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مطرح می‌شود که می‌تواند جامعه بشری را برای پذیرش عدالت جهانی آماده سازد. در این راستا، انتظار ظهور امام زمان (عج) به‌عنوان یک مفهوم پویا، نه‌فقط امید به آینده، بلکه تلاشی آگاهانه برای اصلاح فردی و اجتماعی است.
در قرآن کریم، به مسئله منجی‌گرایی و حاکمیت صالحان در جهان اشاره شده است. آیات متعددی از قرآن کریم به‌طور غیرمستقیم به مهدویت و ظهور منجی جهانی اشاره دارند که نشان‌دهنده جایگاه ویژه این باور در تعالیم اسلامی است.
افزون بر این، در روایات اهل‌بیت (ع)، مهدویت یکی از مهم‌ترین مباحث مطرح‌شده است. احادیث متعددی از پیامبر اکرم (ص) و امامان معصوم (ع) وجود دارد که به ظهور حضرت مهدی (عج) و ویژگی‌های حکومت او اشاره می‌کند. این آموزه‌ها در طول تاریخ، همواره به‌عنوان یکی از ارکان اعتقادی شیعیان مطرح بوده و تأثیرات عمیقی بر فرهنگ دینی آنان گذاشته است.
انتظار ظهور امام زمان (عج) یکی از اصول مهم در فرهنگ شیعی است که صرفاً به امیدی برای آینده محدود نمی‌شود، بلکه مفهومی فعال و پویاست که فرد و جامعه را به سمت خودسازی و اصلاح اجتماعی سوق می‌دهد. در این نگاه، انتظار نه‌تنها به معنای آمادگی فردی برای ظهور، بلکه یک جنبش اجتماعی است که به ترویج ارزش‌هایی همچون عدالت، انصاف، وحدت و مبارزه با ظلم و فساد می‌پردازد.
شیعه، انتظار را نه به‌عنوان سکون و بی‌تحرکی، بلکه به‌عنوان یک مسئولیت اجتماعی تلقی می‌کند. ازاین‌رو، منتظران واقعی ظهور، خود را موظف می‌دانند که با اصلاح رفتار فردی، مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی، و مبارزه با بی‌عدالتی، زمینه را برای تحقق حکومت عدل جهانی آماده سازند.
شیعیان معتقدند که امام مهدی (عج) در زمانی که ظلم و فساد سراسر جهان را فرا گرفته باشد، ظهور خواهد کرد تا عدالت را در سراسر دنیا برقرار کند. ظهور ایشان نه‌فقط یک واقعه مذهبی، بلکه تحولی عظیم در نظام‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی خواهد بود.
بر اساس روایات، قیام امام مهدی (عج) با نشانه‌هایی همراه است که شامل ظهور دجال، آمدن یاران خاص امام، تحولات گسترده اجتماعی و وقوع معجزات الهی می‌شود. این روایات، نشان‌دهنده این است که ظهور آن حضرت، نه‌تنها پایانی بر ظلم و ستم، بلکه آغاز عصری جدید از عدالت و تعالی بشری خواهد بود.
یکی از ابعاد کلیدی مهدویت، تأکید آن بر عدالت جهانی است. شیعیان اعتقاد دارند که ظهور امام مهدی (عج)، آغازگر عصر طلایی بشریت خواهد بود؛ عصری که در آن ظلم، فساد، و نابرابری‌ها از میان برداشته شده و عدالت واقعی در تمام ابعاد زندگی بشر حاکم خواهد شد.
عدالت موردنظر در فرهنگ مهدویت، صرفاً به مفاهیم حقوقی یا قضایی محدود نمی‌شود، بلکه تمام حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و اخلاقی را در بر می‌گیرد. در این دوره، انسان‌ها در کنار رهایی از ظلم و فساد، به تعالی معنوی و رشد اخلاقی دست خواهند یافت و جوامع بشری، بر پایه صداقت، انصاف و حقیقت بنا خواهند شد.
با وجود اهمیت باور به مهدویت، چالش‌هایی در مسیر گسترش این فرهنگ وجود دارد. فراموشی آموزه‌های مهدوی در میان نسل‌های جدید، به‌دلیل تغییرات فرهنگی و اجتماعی سریع در جوامع امروزی، یکی از این چالش‌ها به شمار می‌رود. نفوذ اندیشه‌های مادی‌گرایانه و سکولار که مفهوم عدالت الهی و ظهور منجی را به چالش می‌کشند، نیز از دیگر موانع گسترش این فرهنگ است.
تحریفات و سوءبرداشت‌ها درباره مهدویت، می‌تواند باعث تضعیف این باور در جامعه شود. در برخی موارد، عدم آگاهی کافی درباره وظایف منتظران، انتظار را به یک حالت انفعال و بی‌تحرکی تقلیل داده است. این در حالی است که انتظار در فرهنگ شیعی، یک مفهوم پویای اجتماعی است که انسان‌ها را به سمت تلاش برای اصلاح فردی و جمعی هدایت می‌کند.
برای مقابله با این چالش‌ها، لازم است که فرهنگ مهدویت از طریق اقدامات عملی گسترش یابد. آموزش صحیح مفاهیم مهدویت از طریق مدارس، دانشگاه‌ها، رسانه‌ها و مراکز فرهنگی، می‌تواند نقش مؤثری در آگاهی‌بخشی به نسل جدید داشته باشد. تولید محتوای جذاب و مؤثر درباره مهدویت، از طریق فیلم، مستند، کتاب و فضای مجازی، نیز یکی از راهکارهای کارآمد در این زمینه است.
برگزاری نشست‌ها و همایش‌های علمی برای بررسی ابعاد مختلف مهدویت و وظایف منتظران، می‌تواند شناخت عمیق‌تری نسبت به این موضوع ایجاد کند. ارائه الگوهای عملی از زندگی اهل‌بیت (ع) نیز می‌تواند نشان‌دهنده راه‌های صحیح انتظار و آمادگی برای ظهور باشد.
مهدویت، تنها یک عقیده دینی نیست، بلکه جریانی فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است که انسان‌ها را به سمت عدالت، صلح و اصلاح جامعه هدایت می‌کند. انتظار ظهور امام زمان (عج)، به‌عنوان یک اصل بنیادین در اسلام، فراتر از یک امید فردی، مسئولیتی اجتماعی برای تحول و پیشرفت جامعه بشری است.
ظهور امام مهدی (عج)، نه‌تنها نقطه پایان تاریخ، بلکه آغاز دورانی جدید برای بشریت است؛ دورانی که در آن، عدالت به‌طور کامل محقق شده و انسان‌ها در مسیر تعالی و سعادت حقیقی قرار خواهند گرفت. ازاین‌رو، همه انسان‌ها وظیفه دارند که با اصلاح خود و جامعه، در مسیر آماده‌سازی برای این تحول بزرگ گام بردارند تا زمینه را برای ظهور آن حضرت و تحقق وعده الهی فراهم کنند.
