حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامعلی کاظمی، مدرس دانشگاه در یادداشتی نوشت: آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، اکنون در حافظه تاریخی ملت ایران، نه تنها با مسئولیت‌های خطیر اجرایی و قضایی، بلکه با ویژگی‌های برجسته اخلاقی و شخصیتی ماندگار شده است. وی نه صرفاً یک رئیس‌جمهور، بلکه الگویی از «خادم ملت بودن» در مقام عالی اداره کشور بود. شهادت او در راه انجام مأموریت‌های مردمی، تصویری تمام‌قد از شخصیتی بود که خدمت را نه شعار، بلکه شیوه زندگی خویش قرار داده بود. بررسی مؤلفه‌های شخصیتی وی، راهی برای بازشناسی مفهوم حکمرانی اسلامی بر پایه ارزش‌های اصیل انقلاب است.

نخستین ویژگی بارز شهید رئیسی، عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی بود. از دوران فعالیت در دستگاه قضایی، او همواره با رویکردی جدی در برخورد با فساد، تبعیض و بی‌عدالتی شناخته می‌شد. در دوران ریاست بر قوه قضائیه، آغاز نهضت مبارزه با فساد، به نماد حضور مدیری مقتدر و مردمی در رأس دستگاه قضا بدل شد. نگاه او به عدالت، نه صرفاً حقوقی، بلکه عمیقاً قرآنی و اخلاقی بود. او بر این باور بود که بی‌عدالتی، ریشه بسیاری از نارضایتی‌های اجتماعی است و رفع آن نیازمند تصمیم‌گیری‌های شجاعانه و اجرای بی‌اغماض قانون است.

تواضع و ساده‌زیستی از دیگر مؤلفه‌های شخصیتی بارز شهید رئیسی بود. او در عین داشتن جایگاه‌های عالی، هرگز خود را از مردم جدا نمی‌دید. شیوه زندگی او ساده و بی‌تکلف بود؛ چه در نوع پوشش، چه در سبک معاشرت. در بازدیدهای میدانی، بی‌پیرایه و بی‌تشریفات در میان مردم حاضر می‌شد، پای درد دل محرومان می‌نشست و مشکلات را از نزدیک لمس می‌کرد. این تواضع نه از سر سیاست‌ورزی، بلکه از روحی متصل به فرهنگ علوی و آموزه‌های امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب نشأت می‌گرفت.

عنصر تکلیف‌مداری نیز بخش جدایی‌ناپذیر شخصیت آیت‌الله رئیسی بود. او همواره تأکید می‌کرد که مسئولیت را نه برای شأن و مقام، بلکه برای انجام وظیفه انقلابی و دینی پذیرفته است. در سخنانش بارها عنوان کرد که احساس وظیفه نسبت به انقلاب و مردم، او را به پذیرش مسئولیت‌های سخت وا داشته است. در دوران ریاست‌جمهوری، با وجود هجمه‌های رسانه‌ای و چالش‌های داخلی و خارجی، هیچ‌گاه از تلاش برای تحقق وعده‌های دولت مردمی دست نکشید و تا واپسین لحظات عمر، در مسیر خدمت، گام برداشت.

وی همچنین نمونه‌ای درخشان از دین‌باوری و اخلاق‌گرایی سیاسی بود. در سخنرانی‌ها، تصمیمات و سیاست‌گذاری‌هایش، همواره بر مبانی دینی و اخلاق اسلامی تأکید می‌کرد. احترام به روحانیت، علما، شهدا، خانواده ایثارگران و پایبندی به اصول فرهنگی، از جمله شاخصه‌های رفتاری‌اش بود. او باور داشت که سیاست بدون اخلاق، به ابزاری برای فریب مردم تبدیل می‌شود؛ از این رو، به‌دور از غوغاسالاری و دوگانگی‌های سیاسی، با صداقت و شفافیت با ملت سخن می‌گفت.

ولایت‌مداری و تبعیت از رهبری نیز از ارکان محوری شخصیت شهید رئیسی بود. او همواره در مواضع خود، صراحتاً بر لزوم پیروی از فرامین ولی‌فقیه تأکید داشت و همدل و هم‌راستا با مقام معظم رهبری حرکت می‌کرد. در تصمیم‌گیری‌های کلان، نگاهش معطوف به سیاست‌های کلان ابلاغی از سوی رهبری بود و از این منظر، از تفرقه و دوقطبی‌سازی جامعه به‌شدت پرهیز می‌کرد.

در کنار این ویژگی‌ها، شهید رئیسی تلاش‌گری خستگی‌ناپذیر نیز بود. حجم سفرهای استانی، پیگیری طرح‌های ملی، حضور میدانی در بحران‌ها و مدیریت مستقیم مشکلات، همه نشان از روحیه پرتلاش و بی‌وقفه او در خدمت‌رسانی به مردم داشت. شهادت او در جریان خدمت‌رسانی، نماد روشنی از این روحیه جهادی است که در وجود او ریشه دوانده بود.

اکنون که ملت ایران در سوگ خادمی صادق و بی‌ادعا نشسته‌اند، نام و راه او، چراغی روشن برای ادامه مسیر عدالت، خدمت، اخلاق و ولایت‌مداری خواهد بود. شهید سید ابراهیم رئیسی، نماد تراز حکمرانی اسلامی در تراز انقلاب اسلامی بود؛ کسی که عمرش را وقف مردم کرد و در نهایت نیز در مسیر خدمت، جان خود را تقدیم کرد.