به گزارش شبکه اطلاع رسانی هرمز، حوزه مسئولیت‌های اجتماعی به معنای تعهد سازمان‌ها به احترام و حفظ استانداردهای اخلاقی، حقوق انسانی و زیست محیطی در سال های اخیر به میزان زیادی دچار تغییر در گفتمان و رویکردهای عملی شده است؛ این تغییر به دلیل آگاهی و توجه بیشتر جامعه به حقوق مردم و مسئولیت‌های اجتماعی شرکت‌های بزرگ اقتصادی است. 

مسئولیت اجتماعی در شرکت‌های صنعتی پیشران ممکن است به شکل فعالیت‌هایی مانند حمایت از جوامع محلی، کاهش تاثیرات محیط زیستی، ایجاد شرایط کار منصفانه و ارائه محصولات و خدمات پایدار به مشتریان نمایان شود. مطالعات مختلف نشان می دهد، هرگاه بنگاه‌ها در مسیر ارائه کمک و حمایت به جامعه نقش آفرینی کرده‌اند، جامعه نیز شرایط لازم برای کسب بازده بیشتر و توسعه و پیشرفت واحدهای اقتصادی را فراهم می‌آورد.

در دنیای کسب و کار امروز، مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها به عنوان یک عامل کلیدی شناخته می‌شود که علاوه بر تأثیر مستقیم این مسئولیت در جامعه، به طور مستقیم تأثیرات زیادی بر روی ارزش دارایی‌های نامشهود سازمان‌ها دارد و برعکس نیز؛ افزایش دارایی‌های نامشهود می تواند توانایی شرکت در انجام مسئولیت‌های اجتماعی را افزایش دهد. در ادامه به بررسی دلایل و آثار مسئولیت اجتماعی در افزایش ارزش دارایی‌های نامشهود سازمانی می‌پردازیم.

ولی پیش از آن تعریفی داشته باشیم از دارایی‌های نامشهود؛ این دارایی‌های به دارایی‌هایی اطلاق می‌شود که ارزش آن‌ها قابل سنجش و اندازه‌گیری مستقیم نیست و در ترازنامه یا گزارش مالی شرکت به صورت مادی قابل مشاهده نیستند. این دارایی‌ها معمولا از منابع نیروی انسانی، سرمایه فکری، برندهای تجاری، روابط مشتریان، مجوزها و حقوق مالکیت فکری و دانش فنی تشکیل می‌شوند. 

دارایی‌های نامشهود در بسیاری از صنایع و سازمان‌ها ارزش زیادی دارند و می‌توانند به عنوان منابع برتر و فاکتورهای مهم در افزایش قدرت رقابتی و ارزش سازمان شاخته شوند. دارایی های نامشهود شامل عناصر زیر می شوند؛

 سرمایه‌ انسانی: این سرمایه‌ شامل مهارت‌ها، تجربیات، دانش و توانایی‌های کارکنان یک سازمان است. این دارایی نامشهود مربوط به قدرت و توانمندی کارکنان برای ایجاد ارزش افزوده و انجام وظایف و فعالیت‌های مختلف در سازمان است. مثالی از سرمایه‌ انسانی می‌تواند مهارت‌های تخصصی کارکنان، تجربیاتشان در صنعت، خلاقیت و نوآوری آن‌ها باشد.

رابطه با مشتری: رابطه با مشتری شامل اعتماد، رضایت و وفاداری مشتریان به بنگاه است. این دارایی نامشهود نشانگر استقلال بنگاه از مشتریان و پشتوانه‌ای برای جذب و نگهداری مشتریان است. به عنوان مثال، اعتمادی که مشتریان در برندی مانند شرکت اپل دارند و وفاداری آن‌ها به محصولات این شرکت می‌تواند مثالی از دارایی نامشهود رابطه با مشتری باشد. این روابط می توانند به صورت نامشهود اما ارزشمندی باشند و در بهبود بازدهی سازمان تاثیر گذار باشند.

شهرت برند: شهرت برند معمولاً از نتایج فعالیت‌ها و رفتارهای بنگاه نسبت به مشتریان، جامعه و بازار ناشی می‌شود.  این دارایی نامشهود نمایانگر شناخت، ارزش و تصویری است که افراد و جوامع از برند بنگاه دارند که سازمان را از رقبا تمایز می دهد و ارزش و قدرت رقابتی آن را افزایش می دهد. برندهای مشهوری مانند کوکاکولا یا مایکروسافت می‌توانند مثال‌هایی از دارایی نامشهود شهرت برند باشند.

مالکیت فکری:  شامل حقوق مالکیت فکری مانند برندها، اختراعات، حقوق تجاری و اخلاقی، نمایندگی‌ها، علائم تجاری، نرم افزارها و دانش فنی است که به سازمان اجازه می‌دهد از آن‌ها بهره‌برداری کند و توسعه دهد.

دانش سازمانی: شامل دانش، تجربیات، مهارت‌ها و فرایندهای ذاتی سازمان است که به صورت نیازها، پروتکل‌ها، مستندات، الگوها و سیستم‌ها قابل شناسایی است. این دانش سازمانی می‌تواند سبب افزایش تولید و کارآمدی سازمان شود و به عنوان یک دارایی نامشهود محسوب می‌شود.

روابط نامشهود: شامل روابطی است که سازمان‌ها با سایر ذی نفعان خود ایجاد می کند، مانند روابط با جوامع محلی، سازمان‌های غیر انتفاعی، دولت، رسانه‌ها و سایر ارگان‌ها. این روابط می‌توانند منجر به دستیابی به منافع سازمان در زمینه‌های مانند تامین منابع؛ حمایت سیاسی و ایجاد مزیت رقابتی شوند.

مسئولیت‌های اجتماعی بنگاه‌ها نیز به مجموعه‌ای از تعهدات و وظایفی اشاره دارد که بنگاه در قبال جامعه و محیط اطراف خود دارد. بنگاه‌ها با تولید و ارائه محصولات و خدمات، ایجاد اشتغال، پرداخت مالیات، رعایت حقوق کارگران، حفظ محیط زیست و مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و خیریه به تحقق این مسئولیت‌ها می‌پردازند.

همچنین، برخی بنگاه‌ها مسئولیت اجتماعی را به صورت داوطلبانه به عنوان بخشی از استراتژی کسب و کار خود در نظر می‌گیرند و به مواردی مانند حمایت از جوانان، توسعه‌ی منطقه‌ای، ارتقاء سطح زندگی جامعه‌های محلی و مساعدت در بروز رویدادهای طبیعی می‌پردازند.

بنگاه‌های بزرگ و پیشران کشور همواره در تلاشند میان دغدغه‌های اقتصادی، اجتماعی و محیط زیست خود نوعی تعادل و توازن برقرار سازند و مسئولیت خود را جدی تر دنبال کنند. آنها به این اصل کلیدی و مهم واقفند که حرکت و سرمایه گذاری در حوزه مسئولیت اجتماعی از یکسو باعث بهبود عملکرد مالی صنایع و تقویت ذی نفعان می‌شود و از سوی دیگر، در شكلی پایدار به تقویت و تعالی جامعه كمك خواهد كرد. در این میان، شركت های بزرگ صنعتی در استان همواره به عنوان شهروند شرکتی مسئولیت پذیر نسبت به نیازهای اجتماع و محیط زیست پیرامون خود دغدغه مند بوده و در راستای تحقق مسئولیت اجتماعی خود اقدامات ارزشمندی انجام داده اند. توجه به حوزه مسئولیت اجتماعی كه نمود عینی خود را در اقدامات خیرخواهانه، كمك به همنوع و احساس مسئولیت نسبت به اجتماع و حفظ محیط زیست متبلور می سازد، همواره در كشور ما از جایگاه والایی برخوردار بوده و در فعالیتهای مسئولانه بنگاه‌های اقتصادی نیز مورد توجه قرار گرفته است. 

مسئولیت‌های اجتماعی بنگاه‌ها و ارزش دارایی‌های نامشهود به طور مستقیم با یکدیگر در ارتباط هستند. رعایت و تحقق مسئولیت‌های اجتماعی توسط بنگاه‌ها، به طور کلی می‌تواند به افزایش ارزش دارایی‌های نامشهود منجر شود. به دلیل این که دارایی‌های نامشهود در تعادل معنوی، فرهنگی، اجتماعی و زیست‌محیطی شکل می‌گیرند، توجه به جوانب اجتماعی و زیست‌محیطی کسب و کار می‌تواند بهبود عملکرد و موفقیت آن را تسهیل کند. در زیر چند نقطه را بررسی خواهیم کرد که نشان می‌دهد چگونه رعایت مسئولیت‌های اجتماعی می‌تواند به افزایش ارزش دارایی‌های نامشهود کمک کند:

توسعه سرمایه‌‌های انسانی: سرمایه‌ی انسانی، شامل مهارت‌ها، تجربیات و دانش کارکنان است. بنگاه‌هایی که به توسعه سرمایه‌ی انسانی می‌پردازند و به کارمندان فرصت‌های آموزشی و رشد حرفه‌ای ارائه می‌دهند، معمولاً به استخدام و نگهداری استعدادهای برتر و بهبود عملکرد کسب و کار خود کمک می‌کنند. در نتیجه، ارزش سرمایه‌ انسانی سازمان افزایش می‌یابد. شرکت هایی که به مسئولیت اجتماعی توجه می‌کنند و ارزش دارایی‌های نامشهود خود را افزایش می‌دهند، به عنوان مکان های کاری جذاب تر برای استخدام و حفظ استعداد شناخته می‌شوند. کارکنان امروز، بیش از گذشته به مسائل اجتماعی و محیط زیستی حساس هستند و به دنبال کارفرمایانی هستند که به ارزش‌های مشترک اهمیت می‌دهند. شرکت‌هایی که به مسئولیت اجتماعی توجه می کنند و ارزش دارایی‌های نامشهود خود را افزایش می‌دهند، می‌توانند استخدام، جذب و حفظ استعدادها را بهبود بخشند.

تقویت رابطه با مشتریان: بنگاه‌ها که به رعایت ارزش‌های اخلاقی، حقوق مشتریان، رضایت مشتری و ارائه محصولات و خدمات با کیفیت تمرکز می‌کنند، اعتماد مشتریان را جلب می‌کنند. این اعتماد می‌تواند به افزایش محبوبیت برند، جلب مشتریان جدید و حفظ مشتریان قبلی منجر شود. مشتریان به دنبال خرید محصولات و خدمات از شرکت هایی هستند که ارزش اجتماعی و اخلاقی را رعایت می کنند. همچنین مشتریان از تعامل با شرکت هایی که به محیط زیست و بهداشت عمومی توجه می کنند، رضایت بیشتری می‌برند. بنابراین مسئولیت اجتماعی و افزایش ارزش دارایی نامشهود می‌تواند به افزایش فروش و ارضای نیازهای مشتریان کمک کند.

ارتقای سرمایه‌ فکری و دانش‌فنی: با تمرکز بر مسئولیت اجتماعی، سازمان‌ها تمایل دارند به توسعه و مدیریت دانش داخلی خود بپردازند. این فرایند شامل جمع‌آوری، ایجاد و انتقال دانش در سازمان است و می‌تواند به نوآوری و بهبود فرآیندها و محصولات سازمان کمک کند. تقویت سرمایه‌ی فکری و دانش‌فنی سازمان می‌تواند به افزایش ارزش دارایی نامشهود سازمانی منجر شود.

سرمایه‌ اجتماعی و رابط استراتژیک: با انجام مسئولیت اجتماعی، سازمان‌ها اغلب ارتباطات مثبت و روابط استراتژیک با جوامع محلی، سایر شرکا و نهادهای دولتی را تقویت می‌کنند. این روابط می‌توانند فرصت‌های جدید کسب و کار، همکاری‌های مستدام و بهبود آرمان‌های مشترک را به همراه داشته باشند. این اقدامات می‌توانند به افزایش ارزش سرمایه‌ی اجتماعی و ارزش دارایی نامشهود مرتبط با روابط استراتژیک منجر شوند.

 افزایش شهرت برند: سازمان‌ها که فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی را به خوبی انجام می‌دهند، شهرت برند قوی‌تری در بازار خواهند داشت. این شهرت برند می‌تواند بهبود نام و شناخت برند، اعتبار و اعتماد مشتریان و حفظ بازاریابی مثبت را به همراه داشته باشد. ارتباط مثبت بین شرکت و مشتریان و همچنین تصویر مثبت در عموم جامعه به افزایش ارزش دارایی نامشهود شهرت برند منجر می‌شود.

ارتباط با سرمایه گذاران: شرکت‌ها که ارزش دارایی‌های نامشهود خود را افزایش می دهند و به مسئولیت‌های اجتماعی توجه می‌کنند، معمولا توانایی جذب سرمایه‌گذاران را بهبود می‌بخشند. سرمایه‌گذاران، به ویژه سرمایه‌گذاران مسئولیت اجتماعی پذیر، تمایل دارند در شرکت‌هایی سرمایه گذاری کنند که ارزش های اجتماعی و محیط زیستی را رعایت می کنند و عملکردهای مالی پایداری دارند. بنابراین، افزایش ارزش دارایی‌های نامشهود و توجه به مسئولیت اجتماعی می تواند به جذب سرمایه‌گذاران بیشتر و حفظ سهامداران فعلی کمک کند.

با توجه به موارد فوق، رعایت مسئولیت‌های اجتماعی نه تنها تأثیر بسزایی بر جوامع و محیط زیست دارد، بلکه می‌تواند بهبود سازمانی، تقویت رابطه با مشتریان، افزایش شهرت برند، ارتقای سرمایه‌های انسانی و فکری، سودآوری بیشتر، افزایش رضایت مشتریان و تقویت رابطه با سایر ذینفعان را به همراه داشته باشد. این عوامل به طور کلی می‌توانند به افزایش ارزش دارایی‌های نامشهود کمک کرده و رقابت‌پذیری بنگاه را بهبود بخشند. و همچنین نشان می‌دهد که تمرکز بر مسئولیت اجتماعی می‌تواند به صورت یک عامل استراتژیک، بهبود عملکرد و رشد پایدار سازمان را تسهیل کند.

به قلم: احساس رسولی فعال حوزه صنعت استان هرمزگان

انتهای یادداشت/