به گزارش خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی هرمز، در تاریخ معاصر ایران، کمتر نهادی را می‌توان یافت که به اندازه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، هم‌زمان در عرصه‌های نظامی، امنیتی، فرهنگی، عمرانی، علمی، اجتماعی و حتی دیپلماسی، نقش‌آفرینی کرده باشد.
سپاه نهادی است که در طوفان‌های سیاسی و بحران‌های داخلی و خارجی، همچون لنگری محکم در ثبات و پیشرفت کشور عمل کرده است، این نهاد انقلابی، از نخستین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، مسیر بالندگی و اقتدار جمهوری اسلامی را هموار کرده و چهار دهه ایستادگی، سازندگی و فداکاری را در کارنامه خود ثبت کرده است.
ریشه‌های شکل‌گیری سپاه؛ از انقلابی‌گری تا نظام‌سازی
با پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷، کشور درگیر چالش‌های جدی امنیتی اعم از تحرکات گروهک‌های مسلح در غرب کشور گرفته تا تهدیدهای تجزیه‌طلبانه در برخی استان‌ها شد، در چنین فضایی، خلأ وجود نیرویی مردمی و انقلابی برای حفظ دستاوردهای انقلاب احساس می‌شد، حضرت امام خمینی(ره) در اردیبهشت ۱۳۵۸ فرمان تشکیل سپاه پاسداران را صادر کردند؛ نهادی که در مدت کوتاهی به عنوان یک نیروی قابل‌اعتماد در کنار ارتش جمهوری اسلامی ایفای نقش کرد و عملاً به ستون اصلی حفظ امنیت و ثبات داخلی بدل شد.
دفاع مقدس؛ میدان آزمون بزرگ
با آغاز جنگ تحمیلی در سال ۱۳۵۹، سپاه وارد مرحله‌ای جدید از حیات خود شد. نیرویی که عمدتاً متشکل از جوانان انقلابی بود، با وجود کم‌تجربگی اولیه، توانست به‌سرعت خود را سازماندهی کرده و در کنار ارتش، مسئولیت اصلی دفاع از خاک کشور را برعهده گیرد.
عملیات‌های بزرگ مانند ثامن‌الائمه، فتح‌المبین، بیت‌المقدس، والفجر هشت و کربلای پنج که منجر به شکست‌های سنگین دشمن شد، با محوریت سپاه برنامه‌ریزی و اجرا گردیدند، در این دوران، سپاه نشان داد که علاوه بر روحیه ایثارگری، توان فرماندهی، تاکتیک نظامی و سازماندهی پیشرفته را نیز در اختیار دارد.
از سنگر جنگ تا سنگر سازندگی
با پایان جنگ تحمیلی، کشور درگیر ویرانی‌های گسترده‌ای شد، زیرساخت‌های بسیاری نابود شده بود و بازسازی کشور نیازمند همت جهادی و نیروی انسانی متعهد بود، سپاه بار دیگر وارد میدان شد، اما این‌بار با لباس سازندگی. تأسیس قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) در سال ۱۳۶۸، نقطه عطفی در ورود رسمی سپاه به حوزه پروژه‌های عمرانی و زیربنایی کشور بود.
در طول سه دهه گذشته، این قرارگاه صدها پروژه ملی را در حوزه‌های راه، سد، پالایشگاه، نیروگاه، خطوط انتقال گاز و آب، اسکله، مترو، فرودگاه، مسکن و خدمات زیربنایی در سراسر ایران اجرا کرده است، نکته مهم آن است که بسیاری از این پروژه‌ها در شرایطی انجام شد که شرکت‌های خارجی حاضر به همکاری نبودند یا تحریم‌ها مانع حضور آنها می‌شد، سپاه با تکیه بر توان فنی و مهندسی داخلی، ثابت کرد که «ما می‌توانیم» شعاری توخالی نیست.
جهاد علمی و فناوری؛ ساختن ایران پیشرفته
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به حوزه نظامی محدود نمانده و در عرصه‌های علمی و فناوری نیز پیشگام بوده است، مراکز علمی وابسته به سپاه، از جمله دانشگاه امام حسین(ع)، دانشگاه مالک اشتر و پژوهشگاه‌های دفاعی، بستر تربیت هزاران نخبه علمی و فنی کشور شده‌اند، تولید موشک‌های نقطه‌زن، ماهواره‌برهای بومی، پهپادهای پیشرفته، سامانه‌های پدافندی مانند باور ۳۷۳، و تجهیزات جنگ الکترونیک، همگی حاصل نگاه آینده‌نگر و علمی سپاه به مقوله اقتدار است.
در همین راستا، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، برگزاری نمایشگاه‌های فناوری و تقویت ارتباط صنعت و دانشگاه از جمله سیاست‌های راهبردی این نهاد بوده است. امروز ایران یکی از معدود کشورهایی در منطقه است که دارای فناوری تولید تجهیزات پیشرفته نظامی و غیرنظامی است و این مهم، مرهون نگاه جهادی و فناورانه سپاه است.
مردم‌داری و مسئولیت‌پذیری اجتماعی
محمدرسول جلالی، در گفتگو با خبرنگار ما گفت: یکی از وجوه برجسته عملکرد سپاه، حضور در میدان‌های خدمت‌رسانی به مردم است، این نهاد در بحران‌های طبیعی همچون زلزله بم، سیل خوزستان، زلزله کرمانشاه و همچنین بحران کرونا، در صف اول امدادرسانی، اسکان موقت، تأمین غذا و درمان ایستاد، همچنین بیمارستان‌های صحرایی، گروه‌های جهادی، بسیج ملی مقابله با کرونا، و حتی کمک به تأمین ماسک و واکسن از جمله اقداماتی بود که تصویر واقعی «خدمت بی‌منت» را به نمایش گذاشت.
وی افزود: در حوزه محرومیت‌زدایی نیز، سپاه با راه‌اندازی اردوهای جهادی، پروژه‌های آبرسانی، برق‌رسانی، ساخت خانه و مدرسه، توانسته در صدها روستای دورافتاده کشور، امید را به زندگی مردم بازگرداند. بسیج سازندگی، به عنوان بازوی مردمی سپاه، سالانه هزاران پروژه عمرانی و اشتغال‌زایی کوچک و متوسط را اجرا می‌کند.
جلالی تصریح کرد: سپاه امام سجاد (ع) استان هرمزگان هم طی سال‌های اخیر، با روحیه‌ای جهادی و مردمی، همواره در صف نخست خدمت‌رسانی به اقشار محروم و آسیب‌پذیر استان بوده است، حضور پررنگ در بحران‌هایی چون زلزله سایه‌خوش، سیل میناب و طوفان‌های دریایی، نمونه‌ای از تعهد بی‌وقفه این نهاد به مردم استان است، استقرار بیمارستان‌های صحرایی، اعزام گروه‌های جهادی پزشکی به مناطق صعب‌العبور، توزیع بسته‌های معیشتی، و ساخت خانه برای نیازمندان، تنها بخشی از کارنامه درخشان سپاه در حوزه مردم‌داری است.
رئیس سازمان بسیج رسانه استان هرمزگان ادامه داد: علاوه بر خدمات اضطراری، سپاه امام سجاد (ع) با راه‌اندازی کارگاه‌های اشتغال‌زایی، اجرای طرح‌های آبرسانی در روستاهای کم‌برخوردار، و مشارکت در ساخت مدرسه و زیرساخت‌های آموزشی، نقشی کلیدی در توسعه اجتماعی استان ایفا کرده است.
وی همچنین بیان کرد: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان یک نهاد انقلابی، با استفاده از ظرفیت‌های بسیج سازندگی، عملاً پل ارتباطی مردم با حاکمیت شده و در قلب محرومیت‌ها، چراغ امید را روشن نگاه داشته است.
امنیت منطقه‌ای و دفاع از مرزهای عقیدتی
حجت‌الاسلام والمسلمین احمد غلامی، کارشناس مسائل سیاسی استان هرمزگان نیز در گفتگو با خبرنگار ما گفت: سال‌های اخیر، نقش سپاه در عرصه بین‌المللی نیز برجسته شده است، نیروی قدس سپاه، به‌عنوان بازوی برون‌مرزی این نهاد، در دفاع از جبهه مقاومت، مبارزه با داعش و حمایت از ملت‌های مظلوم منطقه نقش مؤثری ایفا کرده است، حضور مستشاری سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و یارانش در عراق و سوریه، نقش بسزایی در شکست پروژه تجزیه منطقه و گسترش تروریسم تکفیری داشت.
وی افزود: سپاه همچنین در حوزه دریایی، با حفاظت از خلیج‌فارس و مقابله با تجاوزهای احتمالی نیروهای بیگانه، نقش بازدارنده قوی‌ای ایفا کرده است، رزمایش‌های بزرگ دریایی و هوافضایی، هشدارهایی واضح به دشمنان انقلاب بوده و نشان داده که ایران توان دفاع از مرزها و منافع ملی خود را در بالاترین سطح دارد.
افق آینده؛ سپاه در گام دوم انقلاب
کارشناس مسائل سیاسی هرمزگان بیان داشت: با آغاز گام دوم انقلاب اسلامی، مقام معظم رهبری بارها بر نقش جوانان، مدیریت جهادی، عدالت‌محوری و پیشرفت علمی تأکید کرده‌اند، سپاه پاسداران با پشتوانه چهار دهه تجربه، ساختار انعطاف‌پذیر و روحیه انقلابی، خود را برای ایفای نقش مؤثرتر در تحقق این چشم‌انداز آماده کرده است.
غلامی ادامه داد: از یک سو، توسعه زیرساخت‌های راهبردی، تقویت اقتصاد مقاومتی، محرومیت‌زدایی و رفع فقر در مناطق مرزی و حاشیه‌نشین، و از سوی دیگر، تأمین امنیت پایدار داخلی و منطقه‌ای، از جمله مأموریت‌های سپاه در آینده خواهد بود، سپاه همچنین در حوزه رسانه، فضای مجازی و فرهنگ‌سازی نیز حضور مؤثری داشته و خواهد داشت.
ستون اقتدار ملی، سازنده ایران آینده
وی همچنین اضافه کرد: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در طول چهار دهه گذشته، نه‌تنها حافظ انقلاب و تمامیت ارضی کشور بوده، بلکه با ورود به عرصه‌های گوناگون، به موتور محرکه پیشرفت، استقلال و آبادانی ایران تبدیل شده است، نگاهی به کارنامه سپاه در حوزه‌های مختلف نشان می‌دهد که این نهاد، یک مدل منحصر‌به‌فرد از حکمرانی جهادی، خدمت‌رسانی مردمی و اقتدار بومی را پیاده کرده است.
کارشناس مسائل سیاسی استان هرمزگان تأکید کرد: در روزگار تحریم، تهدید، بحران و جنگ ترکیبی، وجود نهادی همچون سپاه، نه‌تنها یک نیاز بلکه نعمتی الهی برای کشور است؛ نعمتی که در سایه هدایت رهبر معظم انقلاب، به قله‌های بلندتری از افتخار دست خواهد یافت
سپاه، ستون خیمه انقلاب در ساخت تمدن نوین اسلامی
راضیه سلطان عباسی ندوشن در گفتگو با خبرنگار ما گفت: چهار دهه از عمر پر افتخار انقلاب اسلامی، یکی از نهادهایی که همواره در متن تحولات، بحران‌ها و ساختارهای پیشرفت کشور نقش‌آفرین بوده، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. نهادی برخاسته از متن مردم، با هویتی انقلابی و مأموریتی چندوجهی است.
وی در ادامه افزود: از سوی دیگر، نهاد بسیج که از دل سپاه برآمده، ظرفیتی بی‌بدیل برای سازماندهی نیروهای مردمی، به‌ویژه جوانان و زنان، در حوزه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی و امدادی است. بانوان بسیجی، با رویکردی مؤمنانه و فعال، در خط مقدم جهاد تبیین، آموزش، محرومیت‌زدایی و دفاع از ارزش‌های اسلامی ایستاده‌اند.
نقش تعیین‌کننده سپاه در حفظ امید و روایت حقیقت
مدیر حوزه‌های علمیه خواهران استان هرمزگان بیان داشت: در شرایط امروز، که دشمنان انقلاب با جنگ روانی و تحریف واقعیت‌ها در پی تضعیف باور ملی هستند، نقش سپاه در حفظ امید و روایت حقیقت، نقشی تعیین‌کننده است. مقابله با جنگ ترکیبی دشمن، نیازمند حضور پررنگ سپاه در میدان رسانه، فرهنگ و روایت‌گری است.
عباسی ندوشن همچنین تصریح کرد: از مهم‌ترین عرصه‌هایی که سپاه در آن نقش‌آفرینی مؤثر و ماندگاری داشته، میدان تربیت نیروهای مؤمن و انقلابی برای آینده کشور است. مراکز آموزشی، دانشگاه‌های وابسته به سپاه و دوره‌های تربیتی و فرهنگی آن، بستر پرورش جوانانی را فراهم کرده که نه‌تنها در میدان نظامی، بلکه در عرصه‌های علم، فناوری، مدیریت جهادی و حل مسائل کشور، به عنوان چهره‌هایی مؤثر شناخته می‌شوند.
وی ادامه داد: یکی دیگر از جلوه‌های اقتدار سپاه، حضور مؤثر در دفاع از امنیت منطقه‌ای و فرامرزی است. تجربه موفق مستشاری در کشورهای محور مقاومت، مقابله با فتنه داعش و تثبیت امنیت در مرزهای غرب آسیا، نشان داد که سپاه، درک عمیقی از الزامات ژئوپلیتیکی دارد و امنیت ملی را فراتر از مرزهای رسمی، در عمق استراتژیک تعریف می‌کند.
شهادت حاج قاسم سلیمانی نماد روشنی از این نقش‌آفرینی فراملی سپاه است
مدیر حوزه‌های علمیه خواهران استان هرمزگان تأکيد کرد: در همین راستا، شهادت حاج قاسم سلیمانی نماد روشنی از این نقش‌آفرینی فراملی سپاه است. سرداری که نام او امروز نه‌فقط در ایران، که در جهان اسلام و حتی در ادبیات بین‌المللی به‌عنوان نماد مبارزه با تروریسم شناخته می‌شود. سپاه با چنین الگوهایی، به‌درستی جایگاه خود را در دل ملت‌ها تثبیت کرده است.
عباسی ندوشن با تأکید بر اینکه نقش سپاه در مقابله با جنگ نرم و هجمه فرهنگی دشمن نیز قابل توجه است، تصریح کرد: در شرایطی که تهاجم رسانه‌ای با هدف تخریب ذهن و هویت نسل جوان طراحی شده، بسیج دانش‌آموزی، دانشجویی و اقشار، با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فرهنگی و رسانه‌ای، خط مقدم این مقابله را شکل داده‌اند.
وی در پایان گفت: با توجه به این کارنامه درخشان، ضروری است که نگاه به سپاه صرفاً محدود به حوزه نظامی نباشد. سپاه امروز، یک نهاد تمدنی است؛ نهادی که می‌تواند در شکل‌دهی به آینده ایران قوی و مستقل، نقشی اساسی ایفا کند. نگاهی که هم در اندیشه امام خمینی (ره) و هم در بیانات رهبر معظم انقلاب (مدظله‌العالی) همواره مورد تأکید قرار گرفته است، در چهل‌وپنجمین سالگرد انقلاب اسلامی، شاید بیش از هر زمان دیگری باید گفت: اگر سپاه نبود، کشور هم نبود.
انتهای خبر/
