به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «هرمز»؛ در روزگاری که شتاب تحولات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زندگی انسان را تحت‌تأثیر قرار داده، خانواده بیش از هر زمان دیگری در معرض آسیب‌های پنهان و آشکار قرار گرفته است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که گره اصلی بخشی از این مشکلات نه در کمبود امکانات و نه در فشارهای بیرونی، بلکه در دورشدن تدریجی از اصول اخلاقی‌ای نهفته است که قرن‌ها ستون استواری خانواده ایرانی ـ اسلامی بوده‌اند.

اخلاق، که روزگاری زیربنای رفتارهای فردی و جمعی در خانه‌ها محسوب می‌شد، امروز در سایه مشغله‌ها، تعارض‌های فکری و سبک‌های جدید زندگی، کم‌رنگ‌تر از گذشته جلوه می‌کند؛ در حالی‌که نبود همین ارزش‌های بنیادین، می‌تواند کوچک‌ترین سوءتفاهم‌ها را به بحران‌های بزرگ تبدیل کند.

کارشناسان هشدار می‌دهند که روابط خانوادگی بدون اخلاقی چون احترام متقابل، مهربانی، گذشت، صداقت و مسئولیت‌پذیری، تاب‌آوری لازم را برای مواجهه با چالش‌ها نخواهد داشت.

با آنکه بسیاری از اختلافات خانوادگی در ظاهر پیچیده به‌نظر می‌رسند، اما در اصل ریشه در غفلت از همین رفتارهای ساده و قابل‌عمل دارند.

از سوی دیگر، تحولات فرهنگی و الگوبرداری‌های نادرست از فضای مجازی نیز بر این فاصله افزوده و موجب شده برخی از زوج‌ها به جای حل مسئله در بستر گفتگوی سالم، راه‌های نادرست و گاه مخربی را در پیش بگیرند.

در چنین شرایطی، بازگشت به آموزه‌های اصیل دینی و تأکید بر اخلاق به‌عنوان نخستین رکن شکل‌گیری یک خانواده سالم، ضرورتی بیش از پیش یافته است.

کارشناسان دینی و اجتماعی معتقدند که تا زمانی که اخلاق در رفتارهای روزمره خانواده‌ها جریان نداشته باشد، نمی‌توان انتظار آرامش، اعتماد یا پایداری در زندگی مشترک داشت. به همین دلیل، بازتعریف نقش اخلاق در خانواده و فرهنگ‌سازی دوباره در این‌باره، می‌تواند گامی مؤثر برای عبور از بسیاری از آسیب‌های کنونی باشد.

حجت‌الاسلام والمسلمین سید مهدی هاشمی، در گفتگو با خبرنگار ما، با اشاره به اهمیت بازخوانی آموزه‌های دینی در سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی، تأکید کرد: امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند رجوع به تعالیم اصیل دینی هستیم؛ زیرا این تعالیم مسیر استواری خانواده و سلامت جامعه را نشان می‌دهند.

وی با بیان اینکه تحولات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی سال‌های اخیر بر بنیان خانواده‌ها تأثیر گذاشته است، افزود: خانواده نخستین و مهم‌ترین نهاد اجتماعی است و هر آسیبی که متوجه آن شود، مستقیماً بر اخلاق عمومی، امنیت اجتماعی و ثبات فرهنگی اثر می‌گذارد.

 به گفته کارشناس دینی استان هرمزگان، آموزه‌های دین اسلام، نقشه راه مشخصی برای ارتباطات خانوادگی ارائه کرده که اگر به‌درستی شناخته و اجرا شوند، می‌توانند بخش عمده‌ای از آسیب‌ها را کاهش دهند.

هاشمی نخستین راهکار دینی برای تحکیم خانواده را «آگاهی پیش از انتخاب» دانست و تصریح کرد: بخش مهمی از مشکلات امروز در ازدواج ناشی از عدم شناخت، تصمیم‌های شتاب‌زده و انتخاب‌هایی است که بر پایه هیجان‌های زودگذر شکل می‌گیرد. اسلام بر شناخت عمیق، دقت در انتخاب، مشورت، و توجه به معیارهای اخلاقی تأکید جدی دارد.

وی بیان کرد: بسیاری از طلاق‌ها، اختلافات و ناپایداری‌ها ریشه در ناآگاهی از مسئولیت‌های پس از ازدواج دارد؛ به همین دلیل، جوانان باید پیش از تشکیل زندگی، با وظایف، حقوق، مهارت‌های ارتباطی و شیوه مدیریت چالش‌ها آشنا شوند. هاشمی با اشاره به تجربه‌های خود در مشاوره‌های خانوادگی تصریح کرد: «هر زوجی که با آگاهی وارد زندگی مشترک شده‌اند، توانسته‌اند از بحران‌ها عبور کنند؛ زیرا بنیان رابطه‌شان بر شناخت و عقلانیت استوار بوده است.

کارشناس دینی استان هرمزگان، «اخلاق» را ستون اساسی هر خانواده دانست و گفت: رسول اکرم(ص) فرموده‌اند: بهترین شما کسانی هستند که برای خانواده خود بهتر باشند. این سخن نشان می‌دهد که اخلاق نیک، خوش‌رفتاری، مهربانی، گذشت و صداقت، نه توصیه‌های اخلاقی صرف، بلکه ضرورت‌های زندگی مشترک‌اند.

وی خاطرنشان کرد: بسیاری از اختلافات میان زن و شوهر، از بی‌توجهی به همین اصول ساده آغاز می‌شود؛ در حالی که رعایت آن‌ها امنیت روانی و عاطفی خانواده را تضمین می‌کند. به باور وی، خانواده‌ای که در آن گفت‌وگو، احترام متقابل و محبت نهادینه شده باشد، کمتر در معرض بحران قرار می‌گیرد.

مسئولیت‌پذیری؛ حلقه مفقوده برخی زندگی‌ها

هاشمی یکی از آسیب‌های اجتماعی امروز را کاهش حس مسئولیت‌پذیری در میان برخی از زوج‌ها دانست و اضافه کرد: زندگی مشترک به معنای تقسیم مسئولیت‌هاست. مرد و زن هر دو وظایفی دارند که در دین مشخص شده است. وقتی یکی از طرفین از زیر بار مسئولیت شانه خالی کند، تعادل خانواده به‌هم می‌ریزد.

وی افزود: مسئولیت‌پذیری، تنها به مسائل مالی محدود نمی‌شود؛ بلکه شامل توجه به نیازهای عاطفی، تربیتی، فرهنگی و اخلاقی خانواده نیز هست. وی تأکید کرد: «والدین باید بدانند که رفتار آن‌ها الگویی مستقیم برای فرزندان است. اگر پدر و مادر مسئولیت‌پذیر نباشند، نمی‌توانند انتظار داشته باشند که فرزندشان فردی متعهد و اخلاق‌مدار شود.

این کارشناس دینی با تأکید بر اینکه اختلاف نظر در زندگی مشترک امری طبیعی است، گفت: دین راهکارهایی روشن برای مدیریت اختلاف ارائه کرده است؛ از جمله گفت‌وگو بر پایه احترام، پرهیز از خشونت کلامی و رفتاری، مراجعه به بزرگان و مشاوران امین و حفظ حرمت‌ها حتی در زمان نزاع.

هاشمی افزود: در بسیاری از پرونده‌های اختلاف خانوادگی که مراجعه‌کنندگان داشته‌اند، مشکل با یک گفت‌وگوی سالم حل شده است؛ اما متأسفانه برخی افراد به جای گفتگو، به فضای مجازی یا دوستان غیرمتخصص پناه می‌برند که این خود عامل تشدید اختلاف است.

حجاب و عفاف؛ نقش بنیادین در آرامش روانی خانواده

هاشمی در بخش دیگری از سخنان خود، به جایگاه «حجاب و عفاف» در ثبات خانواده اشاره کرد و گفت: حجاب و عفاف تنها یک مسئله فردی یا اجتماعی نیست؛ بلکه در بنیان خانواده نقش مستقیم دارد. وقتی زن و مرد حدود شرعی را رعایت می‌کنند، فضای اعتماد، آرامش و امنیت اخلاقی در خانه تقویت می‌شود.

وی با اشاره به آسیب‌های ناشی از ترویج برهنگی و الگوهای غلط پوشش افزود: بسیاری از ناهنجاری‌های اخلاقی و تنش‌های خانوادگی ریشه در بی‌توجهی به عفاف دارد. جامعه‌ای که ارزش‌های اخلاقی را پاس دارد، خانواده‌هایی امن‌تر و پایدارتر خواهد داشت.

کارشناس دینی استان هرمزگان با اشاره به نقش رسانه‌ها در تربیت اجتماعی گفت: رسانه‌ها و به‌ویژه رسانه‌های محلی مانند پایگاه خبری هرمز می‌توانند با تولید محتوای آموزشی، انتشار مشاوره‌های خانواده‌محور، بازتاب الگوهای موفق زندگی و پاسخ به شبهات جوانان، نقش مهمی در سلامت فرهنگی جامعه ایفا کنند.

وی تأکید کرد: اگر آموزش‌های صحیح دینی و مهارت‌های زندگی در قالبی جذاب و قابل‌فهم به جوانان ارائه شود، بسیاری از مشکلات اجتماعی پیش از وقوع کنترل می‌شود

هاشمی در پایان بیان داشت: بازگشت به آموزه‌های اصیل دینی، آگاهی در انتخاب، اخلاق، مسئولیت‌پذیری، حفظ حرمت‌ها و توجه به عفاف، رمز آرامش و استحکام خانواده ایرانی است. جامعه‌ای که خانواده‌های سالم داشته باشد، در برابر بحران‌ها مقاوم‌تر و در مسیر پیشرفت موفق‌تر خواهد بود.

انتهای خبر/