بادافشان رودان؛ از جنبش‌های عصرسنگ تا سکوت عصرآهن

فعال حوزه رسانه تشریح کرد:

بادافشان رودان؛ از جنبش‌های عصرسنگ تا سکوت عصرآهن

فعال حوزه رسانه گفت: وجود خطوط حکاکی‌شده بر روی سنگ‌ها نشان از دوران شکارگری در عصر سنگ دارد. اشکال و نقوش برجای‌مانده گواه آن است که در هزاره هفتم قبل از میلاد، مردم این منطقه با فنون شکار و رام کردن حیوانات آشنا بوده‌اند.

دانیال سالارنسب، فعال حوزه رسانه، در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «هرمز» با اشاره به پیشینه تاریخی منطقه بادافشان رودان گفت: منطقه بادافشان در بخش مرکزی شهرستان رودان از مرتفع‌ترین نواحی سکونت‌گاهی این شهرستان است و با دارا بودن جاذبه‌های طبیعی بکر همچون آبشارهای کروم و سیکم، از منحصر به‌فردترین مناطق استان هرمزگان به شمار می‌رود.

وی با بیان اینکه نخستین آثار تمدنی شهرستان رودان در فاصله ۱۵ کیلومتری از دهبارز و در دل بادافشان قرار دارد، افزود: وجود خطوط حکاکی‌شده بر روی سنگ‌ها نشان از دوران شکارگری در عصر سنگ دارد. اشکال و نقوش برجای‌مانده گواه آن است که در هزاره هفتم قبل از میلاد، مردم این منطقه با فنون شکار و رام کردن حیوانات آشنا بوده‌اند. کارشناسان این خطوط را به خط هیروگلیف و متعلق به دوران عیلامی و آشوری نسبت می‌دهند.

سالارنسب ادامه داد: بادافشان در دوران پیش از اسلام به‌دلیل عبور جاده ادویه از آن، نقش مهمی در اتصال منطقه به جیرفت و مسیر راه شاهی ایفا می‌کرد. این جاده یکی از محورهای تأمین مایحتاج شهرهای بزرگ ایران و تجارت شاهان هرموزی بود.

به گفته وی، آیین مردم بادافشان پیش از اسلام آیین گبری بوده و یکی از بزرگ‌ترین قبرستان‌های گبری جنوب ایران، با وسعت حدود صد هکتار، در این منطقه قرار دارد؛ اسامی روستاهایی چون چراغ، پیرداد، پیر و شهداد یادگار همان دوران است. پس از ورود اسلام، بادافشان به پناهگاهی امن برای زرتشتیان سایر نقاط ایران تبدیل شد و اقوام جوسی در این منطقه سکونت یافتند.

این فعال رسانه‌ای با اشاره به شکل‌گیری کلات‌های سنگی متعدد توسط اقوام کوچ تصریح کرد: کلات‌هایی چون باغ بالا، گروم، دختران، کلی، خیری، عباسی، کمال‌الدین، گیوری و دیووری یادآور آخرین مقاومت ایرانیان در دوران‌های بحرانی هستند؛ این کلات‌ها بیشتر به استحکامات دفاعی شباهت دارند تا محل‌های حکمرانی.

وی افزود: در حملات سال ۱۸ قمری توسط مجاشع بن مسعود، دشت رودان آسیب شدیدی دید و بسیاری از باغات و محلات آن به آتش کشیده شدند. این حملات در دوران آل بویه و غُزها نیز تکرار شد و بادافشان به دژی تسخیرناپذیر و پناهگاهی امن برای مردم رودان بدل گشت.

سالارنسب در ادامه گفت: با روی کار آمدن شاهان جدید هرموزی و آرام شدن اوضاع، تجارت در رودان رونق گرفت و راه ادویه احیا شد. اما در دوران استعمار پرتغال، یکی از نقاط عطف تاریخی بادافشان رقم خورد؛ زمانی که محمدشاه هرموزی در منطقه سیاه‌مغان بادافشان مورد سوء‌قصد قرار گرفت و پس از زخمی شدن، در راه چاهوو بر اثر خون‌ریزی درگذشت.

به گفته وی، با سقوط سلسله شاهان هرموزی در دوره شاه عباس، راه ادویه اهمیت خود را از دست داد و تنها عبور عشایر و کوچ‌نشینان از منطقه باقی ماند.

وی اضافه کرد: در دوران قاجار و ناصری هم‌زمان با تیول‌داری خاندان قوام و تقسیم رودان و احمدی، برخی از ملاکین از مناطق مرکزی به بادافشان مهاجرت کردند. در آن دوران، ناامنی و حضور اشرار گسترده بود، اما مردانی چون درویش موسی، چراغ شمس‌الدینی و مراد یوسف با شجاعت از مردم منطقه دفاع کردند.

سالارنسب با اشاره به تغییرات دوره معاصر گفت: با گسترش شهرنشینی، برق‌رسانی و توسعه مدارس، دامداری و عشایر به‌تدریج از میان رفت و بیشتر روستاهای بادافشان خالی از سکنه شدند. امروز این منطقه پس از گذر از عصر سنگ و مفرغ، در سکوت عصر آهن فرو رفته است.

وی در پایان با تأکید بر ضرورت صیانت از میراث فرهنگی بادافشان خاطرنشان کرد: متأسفانه آثار تاریخی منطقه به‌صورت بی‌رحمانه‌ای مورد تخریب و تاراج قرار گرفته است؛ بسیاری از قبور گبری و کلات‌ها ثبت نشده و در معرض نابودی‌اند. امیدواریم میراث‌داری بهتری برای گذشتگانمان باشیم، تا حماسه‌ها و افسانه‌های آنان به فراموشی سپرده نشود.
انتهای خبر/