به گزارش خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی هرمز، بحران کم‌آبی در ایران، سال‌هاست که از یک دغدغه محیط‌زیستی فراتر رفته و به یکی از مهم‌ترین چالش‌های ملی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و حتی سیاسی تبدیل شده است. اقلیم خشک و نیمه‌خشک کشور، توزیع نامتوازن منابع آبی، کاهش چشمگیر بارندگی‌ها، مدیریت ناپایدار مصرف، حفر بی‌رویه چاه‌های غیرمجاز، فرونشست زمین، و وابستگی بالا به منابع آب سطحی و زیرزمینی، مجموعه‌ای از عوامل هستند که آینده آب در ایران را به مخاطره انداخته‌اند. تغییرات اقلیمی نیز با تشدید خشکسالی‌های متوالی و افزایش دما، بر وخامت این وضعیت افزوده و بخش‌هایی از کشور را با تنش آبی مزمن روبرو کرده است.

در این میان، استان هرمزگان به‌عنوان یکی از استان‌های جنوبی و راهبردی کشور، با اقلیمی گرم و خشک، بیش از سایر مناطق تحت تأثیر کم‌آبی قرار دارد. پراکندگی جمعیت، توسعه شهرنشینی، افزایش نیاز به آب شرب، رشد صنایع و کشاورزی، فشار مضاعفی بر منابع محدود آبی این استان وارد کرده است. منابع آبی هرمزگان به‌شدت وابسته به بارندگی‌های فصلی و ذخایر سدها هستند، در حالی‌که الگوی بارش در سال‌های اخیر دچار تغییر جدی شده و بارش‌های اندک، نامنظم و کوتاه‌مدت، دیگر توان تأمین پایدار منابع آبی را ندارند.

هم‌زمان، افت سطح آب‌های زیرزمینی، خشک‌شدن چشمه‌ها و کاهش دبی رودخانه‌های دائمی و فصلی، نگرانی‌ها را در مورد آینده تأمین آب شرب، کشاورزی و حتی استمرار حیات برخی سکونت‌گاه‌های انسانی در این استان دوچندان کرده است. بسیاری از مناطق شهری و روستایی با بحران دسترسی به آب سالم و پایدار مواجه‌اند و فشار بر شبکه‌های آبرسانی روزبه‌روز بیشتر می‌شود.

ادامه این روند، نه‌تنها توسعه پایدار استان را تهدید می‌کند، بلکه پیامدهای سنگینی برای سلامت عمومی، امنیت غذایی، مهاجرت‌های اقلیمی و اختلال در فعالیت‌های اقتصادی به‌ویژه در بخش‌های کشاورزی و گردشگری در پی خواهد داشت. در چنین شرایطی، لزوم بازنگری جدی در مدیریت منابع آب، حرکت به سوی الگوهای مصرف بهینه، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین شیرین‌سازی و بازیافت آب، و البته آگاهی‌بخشی عمومی برای عبور از این بحران حیاتی، بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.

استان هرمزگان در حالی یکی از خشک‌ترین سال‌های آبی خود را سپری می‌کند که کاهش کم‌سابقه بارش‌ها، افت شدید ورودی سدها و کاهش محسوس ذخایر آبی، این منطقه جنوبی کشور را با بحرانی جدی در تأمین آب شرب، کشاورزی و منابع زیست‌محیطی مواجه کرده است. آمارهای رسمی از پرشدگی کمتر از ۲۰ درصدی سدهای استان و کاهش بیش از ۸۶ درصدی بارندگی نسبت به میانگین بلندمدت، زنگ خطر تنش آبی را در سراسر استان به صدا درآورده است.

جمشید عیدانی، با اشاره به افت ۸۶.۲ درصدی بارندگی نسبت به میانگین بلندمدت، گفت: از ابتدای سال آبی جاری (مهرماه ۱۴۰۳ تا نیمه تیر ۱۴۰۴)، میزان بارندگی در استان تنها ۲۵.۶ میلی‌متر بوده، درحالی‌که میانگین بلندمدت این رقم ۱۸۵.۴۹ میلی‌متر است.

وی افزود: در همین مدت، مجموع ورودی آب به سدهای استان ۵۶ میلیون مترمکعب بوده که نسبت به سال گذشته با ۲۳۶ میلیون مترمکعب، کاهش ۷۶ درصدی را نشان می‌دهد.

عیدانی با ابراز نگرانی از وضعیت منابع ذخیره، اعلام کرد: در حال حاضر تنها ۱۹.۵ درصد از مجموع ظرفیت سدهای استان پر است؛ این رقم سال گذشته ۴۶.۷ درصد بوده که بیانگر کاهش ۲۷ درصدی پرشدگی مخازن است.

به گفته وی، بخش عمده این ذخیره مربوط به سد جگین با ۵۱ درصد پرشدگی است. سدهای استقلال میناب و سرنی که آب شرب بندرعباس و میناب را تأمین می‌کنند، به ترتیب تنها ۳ و ۱۳ درصد آب دارند، و سدهای شمیل و نیان کاملاً خشک هستند.

مدیرعامل آب منطقه‌ای هرمزگان تأکید کرد: با کاهش بی‌سابقه ورودی آب، سد استقلال به برداشت از حجم مرده رسیده و فقط ۹ میلیون مترمکعب آب دارد؛ سد سرنی نیز با ۸ میلیون مترمکعب در شرایط مشابه است.

وی با اشاره به تداوم خشکسالی و تنش آبی، از مردم خواست مصرف بهینه آب را جدی بگیرند و رسانه‌ها نیز با اطلاع‌رسانی مؤثر، در فرهنگ‌سازی و عبور از بحران مشارکت کنند.

انتهای خبر/