به گزارش پایگاه خبری تحلیلی«هرمز»؛ به نقل از راه دانا؛ در جامعه‌ای که همواره خانواده و فرزندآوری ستون‌های اصلی پایداری فرهنگی و اجتماعی آن بوده‌اند، روند فزاینده نگهداری حیوانات خانگی به‌ویژه سگ و گربه در فضای خانه‌ها، زنگ خطری جدی برای سبک زندگی ایرانی–اسلامی به‌صدا درآورده است.
صحنه‌هایی که روزگاری در فیلم‌های غربی یا شبکه‌های ماهواره‌ای دیده می‌شد، امروز به واقعیتی روزمره در بسیاری از خانه‌ها و خیابان‌های ایران تبدیل شده است؛ حیواناتی که همچون فرزند مورد محبت و توجه قرار می‌گیرند، در کیف حمل می‌شوند، در رستوران‌های مخصوص غذا می‌خورند و حتی مراسم تولد برای آن‌ها برگزار می‌شود!
این پدیده نه‌تنها از منظر فرهنگی جای تأمل دارد، بلکه در بُعد اجتماعی و جمعیتی نیز نگران‌کننده است؛ چراکه در بسیاری از موارد، نگهداری «پِت» به‌نوعی جایگزین فرزندآوری شده و عملاً پیوند خانواده ایرانی را دچار چالش کرده است.
چرا جامعه به سمت «پت‌محوری» رفته است؟
گرچه این روند، ظاهری لطیف و انسان دوستانه دارد، اما ریشه‌های آن را باید در تحولات فکری، فرهنگی و حتی ضعف در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی جست‌وجو کرد.
۱. الگوبرداری از سبک زندگی غربی
یکی از اصلی‌ترین دلایل رشد این پدیده، تقلید کورکورانه از الگوهای زندگی غربی است؛ فرهنگی که در آن روابط خانوادگی دچار فروپاشی شده و افراد به دنبال جایگزینی برای خلأهای عاطفی خود در حیوانات هستند.
امروز متأسفانه در بسیاری از شبکه‌های اجتماعی، افرادی با افتخار از نگهداری سگ و گربه سخن می‌گویند، در حالی که نه تمایلی به ازدواج دارند و نه انگیزه‌ای برای فرزندآوری.
۲. تبلیغات رسانه‌ای و فضای مجازی
رسانه‌های معاند و برخی صفحات اینستاگرامی با نمایش سبک زندگی لوکس و غرب زده، نگهداری از حیوانات خانگی را نشانه‌ای از پیشرفت، شخصیت خاص و زندگی مدرن جلوه داده‌اند؛ در حالی که این تبلیغات نوعی مهندسی ذهنی برای فاصله گرفتن جوانان از وظایف سنتی مانند تشکیل خانواده و تربیت نسل آینده است.
۳. فرار از مسئولیت‌های خانوادگی
فرزندآوری مسئولیت‌پذیری، تربیت، صبر و برنامه‌ریزی بلندمدت می‌طلبد، در حالی که نگهداری از حیوان خانگی نوعی رابطه عاطفی کوتاه‌مدت و کم‌هزینه از نظر روانی محسوب می‌شود؛ برخی از افراد، به‌ویژه در طبقه متوسط رو به بالا، برای فرار از مسئولیت‌های اجتماعی، به این پدیده پناه می‌برند.
۴. ضعف در سیاست‌گذاری فرهنگی و عدم آگاهی‌رسانی
سکوت بسیاری از نهادهای فرهنگی و تربیتی در قبال این موج نگران‌کننده، باعث شده تا خانواده‌ها بدون آگاهی از آثار روانی، اجتماعی و حتی شرعی این پدیده، در مسیر غلط آن گام بردارند.
آثار منفی نگهداری افراطی از حیوانات خانگی
این پدیده، اگرچه ممکن است در ظاهر بی‌ضرر و حتی مثبت به‌نظر برسد، اما پیامدهای خطرناکی برای آینده اجتماعی کشور دارد:
کاهش نرخ فرزندآوری
آمارها نشان می‌دهند که بسیاری از جوانان به‌جای تشکیل خانواده، به خرید حیوانات خانگی روی آورده‌اند. در حالی که ایران درگیر بحران جمعیتی و سالمندی است، این روند به تعمیق این بحران دامن می‌زند.
تضعیف مفهوم خانواده
وقتی حیوانات جایگزین فرزند یا همسر می‌شوند، پیوندهای عاطفی طبیعی که اساس سلامت روانی جامعه است، از بین می‌رود.
هزینه‌کرد ناصحیح منابع مالی
برخی از خانواده‌ها ماهانه چند میلیون تومان برای غذای مخصوص، پوشاک، واکسن و آرایش حیوان خود خرج می‌کنند. در حالی که همین پول می‌توانست صرف فرزندآوری، تحصیل کودکان یا کمک به خانواده‌های نیازمند شود.
چالش‌های بهداشتی و اجتماعی
نگهداری حیوانات در محیط آپارتمانی، به‌ویژه سگ، مشکلاتی همچون آلودگی، مزاحمت همسایگان، و حتی انتقال برخی بیماری‌ها را در پی دارد که در صورت بی‌توجهی می‌تواند سلامت عمومی را تهدید کند.
وظیفه نهادهای فرهنگی و حاکمیتی چیست؟
در شرایط کنونی، مسئولان فرهنگی، آموزشی و رسانه‌ای کشور باید نسبت به این پدیده موضعی شفاف و علمی اتخاذ کنند. مواردی همچون:
تولید محتوای آگاهانه در رسانه‌ها برای تبیین خطرات سبک زندگی حیوان‌محور
اجرای طرح‌های آموزشی در مدارس برای ترویج ارزش خانواده و اهمیت فرزندآوری
مقابله قانونی با تبلیغات افراطی سبک زندگی غربی در فضای مجازی
حمایت اقتصادی و فرهنگی از خانواده‌های دارای فرزند به‌عنوان الگوهای موفق
در نهایت می توان گفت؛ جامعه ایرانی با داشتن پیشینه‌ای غنی در ارزش‌گذاری بر خانواده، فرزند و روابط انسانی، نباید در دام سبک‌های زندگی تحمیلی گرفتار شود؛ گرچه نگهداری معقول از حیوانات خانگی در چارچوب شرع و عرف، امری مذموم نیست، اما تبدیل آن به بدیلی برای خانواده و فرزند، مسیری انحرافی است که اگر به موقع مهار نشود، آینده فرهنگی، جمعیتی و اجتماعی ایران را با چالش‌های جدی مواجه خواهد کرد.
انتهای خبر/
