به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «هرمز»،  حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمهدی هاشمی، کارشناس مذهبی استان هرمزگان در یادداشتی پیرامون ازدواج و جوانی جمعیت و گشاده‌دستی برای خانواده نوشت: گشاده‌دستی، روحیه‌ای است که معمولا انسان‌های دارای کمالات اخلاقی و نفسانی از آن بر خوردار هستند و این صفت و خصلت ارزشمند ارتباط مستقیمی با صفت و خصلت پلید و زشت بخل ورزی و تنگ نظری دارد.

انسان گشاده‌دست همواره دیگران را از نعمت‌های که خداوند به او عنایت نموده برخوردار می‌سازد، اما بهترین مورد گشاده‌دستی برای خانواده است، چه بسا شخصی روحیه گشاده‌دستی را تنها برای دیگران داشته باشد ولی از بذل اموال برای اعضای خانواده خویش خودداری نماید، و درخصوص تنگ‌دستی نسبت به خانواده و نبود نشاط به اهل و عیال نیز پیامبر مکرم اسلام(ص) فرموده؛ <<لَیسَ مِنّاَ مَن وَسَّعَ اللهُ عَلَیهِ ثُمَّ قَدَّرَ عَلَی عَیَالِهِ>>، از ما خانواده نیست کسی که خداوند بر او وسعت داده (و نعمت‌های فروانی دارد ) سپس بر خانواده‌اش تنگ‌دستی داشته باشد، و سخت بگیرد.

از قدیم گفته‌اند: چراغی که در خانه رواست در مسجد حرام است، از این حدیث شریف به این خروجی و نتیجه می‌رسیم که انسان هر مقدار به دیگران کمک نماید و گشاده‌دستی داشته باشد، ولی نسبت خانواده و زیردستان، تنگ‌دست باشد، از او پذیرفته نیست، و اگر منظور از ((لَیس مِنّا)) از ملت ما میست باشد، کار سخت می‌شود.

شاید بتوان گفت درصدی از طلاق‌ها و جدایی زوجین، ناهنجاری‌های زندگی اجتماعی، همین صفت پلید و زشت بخل نسبت به خانواده وزیردستان است.

در روایات آمده است؛ روزی یکی از یاران امام صادق(ع) در خانه امام مهمان بود، آن حضرت با غذای لذیذ و خوشگوار از او پذیرای نمودند مهمان به امام عرض کرد چه می‌شد که مقداری در هزینه زندگی صرفه‌جویی می‌نمودید تا به هنگامی تنگ‌دستی و مشکلات، گرفتار نشوید! حضرت پاسخ دادند: اِنَّماَ تَقدِیرُ بِاَمرِالله عَزَّوَجَلَّ فَاِذَا وَسَّعَ عَلَینَا وَسَّعنَا وَاِذاَ قَدَّرُنَا عَلَینَا قَدَّرنا، همانا تقدیر به امر خداست هر گاه به وسعت دهد ما هم وسعت می‌دهیم، و هرگاه به ما سخت گیرد، (نعمت‌های الهی کم باشد) ما هم به اندازه مصرف می‌کنیم، از این فرمایش چنین استنباط می‌شود که وقتی خدا به تو داده، تو هم از آن نسبت به نیاز مندان، کمک کن و بر خانواده‌ات سخت نگیر و گشاده‌دستی را پیشه کن و با دعاي اهل و عیال، خدا برایت زیاد می‌کند.

 گشاده‌دستی به معنی بی بندوباری و بی‌برنامگی و انجام برنامه‌ها و هزینه‌های بی‌حساب و خارج بی‌رویَّه نیست بلکه گشاده‌دستی بدان معناست که بهترین راه و موارد هزینه و مناسب‌ترین مکان و جایگاه برای گشاده‌دستی، در خانواده و برای خانواده است و این کار باید به تناسب وسعت روزی و گشایشی زندگی صورت پذیرد. 

در نحوه هزینه‌ها پس از رعایت مهم‌ترین اصل که انجام آن موجب غًضب نبوده و در چهارچوب شرع و رضایت پرودگار باشد، و آن اصل را پیامبر اسلام(ص) فرمودند و دستور ایشان آن است که مسئول خانواده براساس خواست و سلیقه و ذایقه اعضای خانواده خویش عمل نماید و خواسته‌های آنان را چنان چه در چهارچوب شرع باشد، بر خواست‌های خودش‌ ترجیح دهد.

امام صادق(ع) از پدران خویش و از رسول‌ خدا(ص) نقل فرموده‌اند: اَلمُُومِنُ یَاکُلُ بِشَهوَهًِ اَهلِهِ وَالمُنَا فِقُ یَاکُلُ بِشَهوَتِهِ، انسان مُومن بر اساس خواسته و نیازهای اهل و عیالاتش می‌خورد و هزینه می‌کند و منافق براساس اشتها و خواسته خودش می‌خورد و هزینه می‌کند.

به فرموده حضرت محمد(ص)، اَفضَلُ دِینَارِِ دِینَارُُ اَنفَقَهُ الرَّجُلُ عَلَی عَیَالِهِ وَدِینَارُُ اَنفَقهُ عَلَی دَابَّتِهِ فِی سَبِیلِِ وَ دِینَارُُ اَنفُقَهُ عَلَی اَصحَابِهِ فِی سَبِیلِ اللهِ، بهترین سرمایه و پول آن است که در موارد ذیل هزینه شود، پولی که مرد به اهل و عیال هزینه می‌کند، پولی که برای مرکب‌سواری در راه، و پولی را که انسان به اصحاب و یارانش در راه خدا هزینه و خرج شود، و پیداست که این موارد بی‌بندوباری و بی‌برنامگی نیست، بلکه عین برنامه و چهار شریعت اسلامی است، خلاف شرع و غضب خداوند، آنجا است که انسان خواسته‌های اهل و عیال را توجه نکند، درهم و دینارش را به جاهای گناه هزینه کند.

منابع: اللیالی، اصول کافی، مستدرک الوسائل و مهارت‌های زندگی 

انتهای یادداشت/