به گزارش پایگاه خبری تحلیلی«هرمز»؛ کُنار، میوه ای خوش‌طعم و پرخاصیت که در مناطق گرمسیری جنوب ایران به وفور یافت می شود، نه تنها به عنوان یک خوراکی لذیذ، بلکه به دلیل خواص دارویی فوق‌العاده‌اش مورد توجه قرار گرفته است.
این میوه کوچک اما پرانرژی، بومیان جنوب را در روزهای گرم سال سرحال نگه می‌دارد و امروزه به یکی از سوغاتی‌های محبوب این مناطق تبدیل شده است.
درخت کُنار با نام علمی Ziziphus spina-christi، از دیرباز در مناطق گرمسیری جنوب ایران، به ویژه استان‌های هرمزگان، بوشهر، سیستان و بلوچستان و خوزستان رشد کرده و میوه‌ای شیرین و مغذی به بار می‌آورد.
این میوه که در زبان محلی به نام‌های «سدر» یا «عِنابِ وحشی» نیز شناخته می‌شود، در اواخر تابستان و اوایل پاییز به بازار می‌آید و طرفداران بسیاری دارد.
خواص دارویی و غذایی کُنار
کُنار سرشار از ویتامین C، کلسیم، فسفر و آهن است و به عنوان یک میوه انرژی‌زا شناخته می‌شود. در طب سنتی، از این میوه برای درمان مشکلات گوارشی، تقویت سیستم ایمنی و حتی کاهش استرس استفاده می‌شود.
برگ‌های درخت کُنار نیز خواص ضدالتهابی دارند و در برخی مناطق از آن به عنوان ماده شوینده طبیعی استفاده می‌کنند.
کُنار در فرهنگ و اقتصاد جنوب ایران
این میوه نه تنها بخشی از سبد غذایی مردم جنوب را تشکیل می‌دهد، بلکه به عنوان یک محصول اقتصادی نیز نقش مهمی در معیشت کشاورزان محلی ایفا می‌کند.
بسیاری از خانواده‌ها از کنار تازه به عنوان تنقلات استفاده می‌کنند یا آن را خشک کرده و در طول سال مصرف می‌نمایند.
همچنین، مربا و شیرینی‌های محلی تهیه شده از کُنار، از جمله سوغاتی‌های پرطرفدار این مناطق هستند.
چالش‌ها و فرصت‌های توسعه کشت کُنار
با وجود محبوبیت این میوه، کمبود صنایع تبدیلی و بسته‌بندی مناسب باعث شده تا بخشی از محصولات هر ساله از بین برود. کارشناسان معتقدند با سرمایه‌گذاری در زمینه فرآوری و بازاریابی، می‌توان کُنار را به یک محصول صادراتی تبدیل کرد و نقش آن را در اقتصاد مناطق جنوبی کشور پررنگ‌تر کرد.
کُنار، این میوه کوچک و پربرکت، نمادی از طبیعت سخاوتمند جنوب ایران است که با طعم بی‌نظیر و خواص درمانی خود، می‌تواند بیش از پیش در سبد غذایی ایرانیان و حتی بازارهای جهانی جای بگیرد.
درخت کُنار که قرن‌هاست در مناطق گرمسیری ایران، به ویژه جنوب کشور می‌روید، تنها به خاطر میوه خوشمزه‌اش ارزشمند نیست. از برگ و چوب تا ریشه و پوست این درخت، در گذشته و امروز کاربردهای گسترده‌ای در زندگی مردم داشته است؛ از درمان بیماری‌ها تا صنایع دستی و حتی تولید مواد شوینده طبیعی.
کاربردهای سنتی درخت کُنار در گذشته
مصارف دارویی و درمانی
برگ‌ها: جوشانده برگ کُنار برای شست‌وشوی زخم‌ها و درمان التهاب پوستی استفاده می‌شد. در برخی مناطق، برگ‌های له‌شده آن را به عنوان ضماد برای کاهش درد مفاصل به کار می‌بردند.
میوه: میوه کُنار خشک‌شده (مشابه عناب) در طب سنتی برای بهبود هضم، رفع یبوست و تقویت سیستم ایمنی مصرف می‌شد.
ریشه و پوست درخت: در گذشته، دم‌کرده ریشه یا پوست کُنار را به عنوان مسکن و تب‌بر استفاده می‌کردند.
استفاده در صنایع دستی و ابزارسازی
چوب کُنار: به دلیل استحکام و مقاومت در برابر رطوبت، از چوب این درخت برای ساخت ابزار کشاورزی، دسته داس و حتی قایق‌های کوچک محلی استفاده می‌شد.
الیاف پوست درخت: از الیاف موجود در پوست درخت، طناب‌های محلی و حتی زیراندازهای ساده می‌ساختند.
کاربرد در زندگی روزمره
شوینده طبیعی: برگ‌های کُنار به دلیل داشتن ساپونین (ماده کف‌کننده طبیعی) مانند صابون عمل می‌کردند و زنان جنوب از آن برای شست‌وشوی لباس و مو استفاده می‌کردند.
سایه‌بان و حصار: به دلیل تراکم شاخ و برگ، از این درخت به عنوان بادگیر و سایه‌بان در اطراف خانه‌ها و مزارع بهره می‌بردند.
کاربردهای امروزی درخت کُنار
صنایع غذایی و دارویی مدرن
تولید مکمل‌های غذایی: امروزه از عصاره میوه کُنار در تولید قرص‌های تقویت‌کننده سیستم ایمنی و آنتی‌اکسیدان‌ها استفاده می‌شود.
تولید مربا و شیرینی‌جات: میوه کُنار در کارخانه‌های مواد غذایی به صورت مربا، آبمیوه و حتی پایه شکلات‌های گیاهی کاربرد دارد.
صنعت زیبایی و آرایشی
شامپو و نرم‌کننده‌های طبیعی: برخی شرکت‌های دانش‌بنیان، از عصاره برگ کُنار در تولید شامپوهای ضدشوره و تقویت‌کننده مو استفاده می‌کنند.
کرم‌های پوستی: خاصیت ضدالتهابی برگ کُنار در ساخت کرم‌های درمان‌کننده اگزما و آکنه به کار می‌رود.
کاربردهای زیست‌محیطی
جلوگیری از فرسایش خاک: کشت درخت کُنار در مناطق بیابانی جنوب به عنوان یک روش طبیعی برای تثبیت شن‌های روان استفاده می‌شود.
تولید زغال کم‌دود: چوب کُنار به دلیل تراکم بالا، برای تولید زغال مرغوب و کم‌ضرر مناسب است.
صنایع دستی نوین
تزیینات چوبی: هنرمندان جنوبی از چوب کُنار برای ساخت مجسمه‌های کوچک و ظروف تزیینی استفاده می‌کنند.
کاغذسازی طبیعی: برخی پژوهشگران در حال بررسی امکان تولید کاغذ از الیاف این درخت هستند.
انتهای خبر/
