مصیب رجایی، در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «هرمز»؛ با استناد به تجربیات میدانی خود در پوشش رویدادهای فرهنگی و اجتماعی استان هرمزگان به عنوان منطقه‌ای چندقومی و چندمذهبی، راهکارهای عملی برای تولید روایت‌های صحیح و امیدبخش ارائه داد.

وی در ادامه افزود: جنگ ترکیبی دشمنان، فراتر از ابزارهای نظامی با بهره‌برداری از ظرفیت‌های روانی و اطلاعاتی پیش می‌رود؛ رسانه‌های داخلی موظف‌اند با اتخاذ رویکردی پیشگیرانه و مردمی، اعتماد عمومی را استحکام بخشند.

لزوم ترویج روایت‌های همبستگی مردمی با تولید محتوای چندرسانه‌ای در رسانه‌های داخلی

این خبرنگار که با بیش از دو دهه سابقه خبرنگاری در حوزه رسانه در هرمزگان، گزارش‌های خود از رویدادهای وحدت‌آفرین نظیر یادواره شهدای شیعه و اهل سنت و یا جشنواره‌های فرهنگی اقوام را به الگویی برای رسانه‌نگاری امیدمحور تبدیل کرده است، بیان کرد: اولین گام در این مسیر، دگرگونی الگوی روایت از تمرکز بر تهدیدها به برجسته‌سازی فرصت‌هاست. 

رجایی ابراز داشت: با توجه به اینکه دشمنان با اغراق در اختلافات قومی و مذهبی از جمله انتشار شایعات بی‌اساس در بسترهای مجازی درباره تنش‌های خیالی در استان‌هایی که جمعیت ترکیبی از شیعه و اهل سنت است، درصدد ایجاد شکاف اجتماعی هستند، رسانه‌های داخلی باید با تولید محتوای چندرسانه‌ای، روایت‌های مستند از همبستگی مردمی را ترویج دهند. 

خبرنگار هرمزگانی ادامه داد: به عنوان مثال، در هرمزگان همزیستی مسالمت‌آمیز شیعیان و اهل سنت در مناسبت‌های ملی همچون راهپیمایی ۲۲ بهمن، نمادی از وحدت ملی است و پوشش میدانی این رویدادها، نه با آمارهای صرف، بلکه با بهره‌گیری از ویدیوهای مستند از تعاملات مردمی و مصاحبه‌های اصیل، قادر است دوقطبی‌های ساختگی را بی‌اثر سازد.

روایت امیدبخش بدون پشتوانه صداقت، فاقد اعتبار است

وی با ذکر این نکته که روایت امیدبخش بدون پشتوانه صداقت، فاقد اعتبار است، عنوان کرد: رسانه‌ها باید شفافیت را مبنای عمل قرار دهند و از مکانیسم‌های راستی‌آزمایی سریع بهره گیرند.

رجایی سپس گفت: در دوران جنگ ترکیبی که الگوریتم‌های اخبار جعلی در پلتفرم‌های خارجی ناامیدی را ترویج می‌کنند، خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری می‌توانند با تأسیس واحدهای تخصصی فکت‌چکینگ، شایعات را در مراحل اولیه مهار نمایند.

ضرورت توجه به گروه‌های آسیب‌پذیر

این خبرنگار، بر ضرورت توجه به گروه‌های آسیب‌پذیر تأکید کرد و گفت: دشمن با هدف دلسردسازی نسل جوان، روایت‌هایی از نابرابری اقتصادی یا فساد ساختاری را القا می‌کنند.

وی در ادامه تأکید کرد: رسانه‌های داخلی باید با تولید محتوای هدفمند برای جوانان نظیر پادکست‌های تحلیلی درباره دستاوردهای استارت‌آپ‌های دانش‌بنیان ایرانی یا گزارش‌های تصویری از پیشرفت‌های علمی در صنایع و دانشگاه های هرمزگان امید را نهادینه سازند.

رجایی گفت: در استان هرمزگان با جمعیتی بیش از ۴۰ درصد جوان، رویدادهایی چون جشنواره‌های قرآنی و فرهنگی اقوام، بستری ایده‌آل برای ترویج ایرانِ متحد فراهم می‌آورند.

این خبرنگار افزود: تصور کنید گزارشی که روایت کند چگونه یک جوان اهل سنت در سواحل مکران و یک شهروند شیعه هرمزگانی در قالب یک تیم نوآورانه، اپلیکیشنی برای توسعه گردشگری محلی خلق کرده‌اند؛ چنین روایت‌هایی، دوقطبی‌ها را به همکاری سازنده مبدل می‌سازد.

مقابله با تهدیدها، نیازمند تقویت شبکه‌سازی داخلی است

وی با اشاره به چالش‌های عملیاتی، ادامه داد: جنگ ترکیبی، رسانه‌ها را نیز هدف قرار می‌دهد؛ از تحریم‌های اطلاعاتی تا حملات سایبری و مقابله با این تهدیدها، نیازمند تقویت شبکه‌سازی داخلی است. 

رجایی گفت: هم‌افزایی میان رسانه‌های ملی، استانی و محلی نظیر همکاری خبرگزاری ها با صداوسیما می‌تواند جبهه‌ای مشترک روایی تشکیل دهد. 

خبرنگار باسابقه هرمزگانی ادامه داد: خبرگزاری شبستان با تمرکز بر رسانه‌نگاری مشارکتی، از علمای اهل سنت و شیعه برای تولید محتوای وحدت‌محور دعوت به همکاری می‌کند و این استراتژی، اعتماد مذهبی را تعمیق می‌بخشد و اقوام را در برابر روایت‌های جدایی‌طلبانه مصون می‌دارد.

رسانه‌های داخلی نباید از هوش مصنوعی و واقعیت مجازی بمانند

وی به تشریح بهره‌گیری از فناوری‌های نوین پرداخت: در سال ۲۰۲۵ که هوش مصنوعی و واقعیت مجازی به ابزارهای رسانه‌ای تبدیل شده‌اند، رسانه‌های داخلی نباید از این قافله عقب بمانند.

رجایی افزود: تولید تجربیات واقعیت مجازی از ایرانِ سرافراز نظیر تورهای مجازی از بنادر هرمزگان با تأکید بر همزیستی اقوام، می‌تواند نسل Z را به خود جلب کند.

این خبرنگار باسابقه هرمزگانی ادامه داد: با این حال کلید پیروزی، روایت شخصی‌سازی‌شده است؛ به جای اخبار کلیشه‌ای، داستان‌های محلی که مخاطبان خود را بازتاب دهد. برای نمونه گزارش از یک خانواده اهل سنت در یک شهر و یا روستای ساحلی که با حمایت‌های دولتی، کسب‌وکاری پایدار راه اندازی کرده است و این روایت‌ها، ناامیدی را به انگیزش مبدل می‌سازند.

وی هشدار داد: در صورت سقوط رسانه‌ها به دام واکنش‌محوری، اعتماد عمومی رو به فرسایش خواهد رفت و از این رو باید با ابتکار عمل پیش‌تاز باشیم.

 رجایی تأکید کرد: رسانه‌های داخلی نه تنها راویان، بلکه معماران اعتماد عمومی‌اند و با روایت‌های اصیل استوار بر واقعیت، وحدت و امید می‌توان جنگ ترکیبی را به پیروزی فرهنگی بدل ساخت و ملت ایران با این ابزارها، نه تنها تاب‌آوری خود را اثبات می‌کند، بلکه الگویی برای جوامع اسلامی جهان خواهد شد.

انتهای خبر/