به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «هرمز»، در آغازین روزهای مهرماه، شاهد استرس و اضطراب عجیب دانش‌آموزان سال اول دبستان هستیم، البته این استرس و اضطراب آنان علل متعددی دارد.

وابستگی بیش از حد فرزندان به والدین مخصوصا مادر، یکی از عوامل مهم استرس کلاس‌اولی‌هاست، چون ۲۴ ساعته کنار مادر بودند؛ اما در اول مهرماه، جدایی از مادر برایشان سخت است و تحمل اینکه چندین ساعت از مادر فاصله داشته باشند را ندارند و استرس و اضطراب به سراغشان می‌آید و همین استرس سبب می‌شود که‌ این دانش‌آموزان از مدرسه گریزان باشند.

عدم تعامل با دیگر همکلاسی‌ها، عامل دیگر استرس کلاس‌اولی‌ها در روزهای اول مهرماه است، همچنین جدایی کودک از خانه و ورود به محیط ناآشنا و دیدن افراد جدید و به اصطلاح غریبه، می‌تواند برای کلاس‌اولی‌ها استرس‌زا باشد.

برای مقابله با استرس کلاس‌اولی‌ها نباید همان روزهای آغازین ماه مهر اقدام کنیم، بلکه از ماه‌ها قبل از فصل شروع مدارس، بایستی این کار انجام گیرد و تمرین جدایی کودک از مادر و خانه صورت پذیرد.

با انجام این کار، کودک خود را برای ساعاتی به دور از مادر و خانواده و ماندن در جایی بدون اعضای خانواده خود آماده می‌کند، بدین صورت که کودکان، ساعاتی را با دیگر دوستانشان در فضایی همچون پارک‌ها، بدون پدران و مادران خود سپری کنند اما از دور، مراقبت و کنترل شوند، با این اقدام، ترس و نگرانی جدایی از والدین، از کودک دور می‌شود، به هر طریق ممکن می‌بایست ترس، نگرانی و اضطراب را از کودکان دور کرد، زیرا استرس‌، در یادگیری کودکان، اخلال ایجاد می‌کند.

کودکی که در خانواده‌ای بزرگ شده که والدین به دلايلی با هم سازگاری ندارند قطعا کودکی ترسو، پرخاشگر، گوشه‌گیر و ناسازگار خواهد بود، لذا باید از نظر روحی و روانی، فرزند را آماده کنیم، والدین باید به سلایق کودک خود احترام بگذارند هرچند که کودک تجربه ندارد؛ اما یک سلایقی دارد که آن سلایق باید مدنظر باشد، حتی برای خرید لوازم‌التحریر، نظر کودک را بپرسند و با این کار، شوق وصف‌ناپذیری در درون کودک خود ایجاد کنند تا روز اول شروع مدارس، با ذوق و شوق پا به مدرسه بگذارد و بتواند خود را با محيط مدرسه، سازگار کند.

خانواده‌ها از حمایت و پشتیبانی بدون ضابطه از کودک بپرهیزند، اگر کودکی قبل از مدرسه، در کوچه و بازار یا هر جای دیگری، احساس ناراحتی یا اینکه گریه کرد، مادر نباید از او حمایت کند، بلکه ابتدا علت را جویا شود چه بسا که کودکش مقصر باشد، حمایت بی‌حد و حساب و بی‌جا از کودک، وی را دچار مشکل می‌کند.

می‌بایست ماه مهر و ویژگی‌های آن را برای کودکان توضیح بدهیم و کودک بداند که اول مهر و بازگشایی مدارس و ورود به مدرسه به مثابه ورود به دانایی، دانش و نور است.

علاوه بر همه این موارد، والدين باید روز اول بازگشایی مدارس، کودک خود را با ظاهری مرتب، تا مدرسه همراهی کنند و به‌هنگام بازگشت از مدرسه نیز به استقبال کودک خود بروند، در روزهايی که کودک به مدرسه می‌رود، والدین در خانه، به کودک عزت ببخشند و او را عزیز بدارند.

از همه مهم‌تر اینکه هم پدر و هم مادر باید به کودک کمک کنند تا هر روز با ظاهری پاکیزه و مرتب وارد مدرسه شود و مورد تشویق پدر و مادر قرار بگیرد تا کودک در وجودش احساس ذوق و شوق داشته باشد و بداند که بعد از مدرسه، والدین منتظرش هستند.

برای ایجاد انگیزه بیشتر در کلاس‌اولی‌ها باید والدین با معلم صحبت کنند تا دوستانی که از هر جهت مناسب هستند برای کودک وی معرفی کنند و خانواده‌ها نیز ارتباط تنگاتنگ با مدرسه و معلمان برقرار کنند، اگر یک روزی کودک هم شاکی شد والدین با حضور در مدرسه، بدرستی مسئله راحل و فصل کنند و فرزند خود را توانمند به بار بیاورند.

خانواده‌ها بدانند که فرزندان آنها قرار است آینده به مدرسه برود و درس بخواند پس در تربیت فرزند خود کوشا باشند و کودکان را خجالتی و ترسو به بار نیاورند، زیرا آثار این نوع تربیت، در روزهای آغازین بازگشایی مدارس بروز داده می‌شود، لذا به تنهایی رفتن به مدرسه، الزاماتی دارد که بايد برای کودک خوشایند باشد، کودک در قبال هر کاری که در مدرسه یا انجام تکالیف در منزل انجام می‌دهد باید از سوی والدین، تشویق گردد، این اقدام سبب می‌شود تا کودک در آينده، مسئولیت‌پذیر شود و وابستگی به والدین و مخصوصاً مادر هم کاهش یابد.

علاوه بر این که والدین بایستی این قوانین و الزامات را رعایت کنند متولیان تعلیم و تربیت، معلمان و مسئولان مدارس هم وظیفه سنگین دارند و این‌گونه بپندارند که این کودکان، فرزندان خودشان هستند و غربت و وابستگی آنان به والدین را درک کنند و با ملاطفت و مهربانی با آنان رفتار کنند چون کودکان هنوز در جمع بودن یاد نگرفته و در اجتماع حضور نداشته است، لذا حرکات و کارهایی که انجام می‌دهد شاید خلاف اجتماعات و زیست جمعی باشد و ممکن است کارهایی انجام دهد که در منزل انجام می‌داده است، چون نمی‌داند که محیط مدرسه با خانه با هم فرق دارد اینجاست که معلمان باید با مهربانی با او برخورد کنند و یاد دهنده باشند.

اگر که در روز اول مدرسه، خطایی از کودک سر زد و خدایی ناکرده این حرکت او با پرخاشگری معلم و توبیخ معلم همراه باشد کودک از مدرسه دل‌زده می‌شود و از مدرسه متنفر می‌شود و چه بسا که ترک تحصیل کند، پس مدیران و معلمان به خصوص معلمان پایه اول ابتدایی، خویشتنداری کرده و همانند پدر و مادر با کودکان رفتار کنند. از همه مهم‌تر، شیطنت و شلوغ‌کاری کودکان در مدرسه را به رخش کودک نکشند و نزد والدین، از آنان شکایت نکنند.

 کودک در مدرسه، تحت هیچ شرایطی نباید توبیخ شود، به مرور یاد می‌گیرند و به مدرسه، درس و مشق علاقه‌مند می‌شوند. در موارد ضرور، اگر هم از طرف مدرسه، به والدین گوشزد شد، والدین نباید کودک را دعوا کنند بلکه از دور، او را هدایت و مراقبت کنند.

یادداشت به قلم حجت‌الاسلام احمد غلامی کارشناس ارشد مشاوره خانواده